zając bielak (Lepus timidus)

Najbardziej charakterystycznym przedstawicielem ssaków roślinożernych, który stanowi pokarm wymienionych poprzednio drapieżników tajgi, jest zając bielak (Lepus timidus). Rozprzestrzeniony jest on od Islandii przez Szkocję, Skandynawię, północno-wschodnią Europę po północną Azję i północną część Ameryki Północnej.

W Polsce trafia się w Puszczy Augustowskiej i Puszczy Rominckiej (jest całkowicie chroniony). Zasięg tego gatunku wykracza poza obszar tajgi, jednakże w tej właśnie strefie występuje najliczniej i z tego powodu w tym środowisku winien być omówiony.

Długość ciała zająca bielaka wynosi 55 cm, ciężar 4-5 kg. Gatunek ten cechuje sezonowa zmiana ubarwienia sierści: w zimie jest ona biała, w lecie na grzbiecie szarobrązowa, po bokach jaśniejsza, na nogach i ogonie biała. Ulubionym terenem przebywania bielaka są lasy, bagna i torfowiska. W przeciwieństwie do zająca szaraka, jest przede wszystkim mieszkańcem lasów iglastych i mieszanych oraz dolin rzek porośniętych olchą i wierzbą. W górach dochodzi do wysokości 1000 m n.p.m., przy czym w porze letniej osiąga niekiedy i 2000 m n.p.m., gnieżdżąc się wówczas w naturalnych załamaniach skał, grotach i rozpadlinach.

Zając bielak żeruje głównie na polach, zwłaszcza w okolicach spokojnych. W lecie, gdy zboże jest wysokie, może rozstawać się ze swym legowiskiem leśnym, aby zamieszkać na polu. Zasadniczo jednak z nastaniem świtu wraca z miejsc żerowania do lasu. Do szczególnie ulubionych i od dawna zamieszkanych kotlin może wracać prostą drogą, podobnie jak zając szarak, bez charakterystycznego dla wszystkich zajęcy kluczenia. Latem podstawowy pokarm bielaka stanowią rośliny zielne, rosnące w lasach, na skałach i na polach. Zimą za pożywienie służą drobne gałązki i kora drzew.

W odróżnieniu od zająca szaraka, bielak żyje samotnie. Każdy ma swoje terytorium, którego się ściśle trzyma. Rozmnaża się w okresie wiosny i lata. Samica daje 3 mioty, każdy złożony z 3-5 młodych.