ślepiec (Spalax microphthalmus)

Podziemnym trybem życia odznacza się ślepiec (Spalax microphthalmus), gryzoń zamieszkujący stepy południowej części byłego Związku Radzieckiego od Wołgi na wschodzie, do zachodnich obszarów Ukrainy. Jest to niewielkie zwierzątko o wałkowatym ciele długości do 26 cm, szczątkowym ogonie, pomarańczowoszarym ubarwieniu grzbietu i ogromnych wystających z pyszczka pomarańczowych siekaczach. Charakterystyczną jego cechą jest brak oczu i małżowin usznych. Narzędziem rycia podziemnych chodników są zęby i spłaszczona, łopatowata głowa, natomiast krótkie kończyny są stosunkowo mało zmienione.

Ślepiec jest typowym mieszkańcem stepów. Osiedla się zwykle na najbardziej żyznych czarnoziemach, pokrytych gęstą roślinnością zielną i trawami. Rzadko natomiast występuje na polach uprawnych. Oryginalną cechą nor ślepca jest brak otworów wyjściowych, które w razie potrzeby zwierzę wykopuje w jakimkolwiek miejscu. W poszukiwaniu pokarmu, który stanowią wyłącznie podziemne części roślin, ślepiec buduje system chodników dochodzących nieraz do 250 m długości. Ziemię z chodników zwierzę co jakiś czas wypycha na zewnątrz, w wyniku czego powstają kopce o średnicy do 50 cm. Chodniki leżą dość płytko pod ziemią, natomiast komora gniazdowa i liczne spiżarnie ukryte są na głębokości 3,5 m.

Ślepiec bardzo rzadko pokazuje się na powierzchni ziemi, przeważnie wówczas, gdy ma ochotę na zielone części roślin. Ścina je długimi siekaczami, wciąga pod ziemię i zjada w norze. Najczęstszym pokarmem są korzenie i pędy podziemne dzikiej cykorii, stepowego groszku i innych roślin motylkowych. Na zimę gromadzi w norze duże zapasy pokarmu. Może wyrządzać szkody również na polach uprawnych i w ogrodach, gdyż w trakcie rycia chodników niszczy korzenie roślin i wyrzuca na zewnątrz nieurodzajne warstwy gleby.

Biologia rozrodu ślepca jest dotychczas prawie nieznana. W ciągu roku samica daje jeden miot złożony z 1-3 młodych.