Łoś (Alces alces)

Najbardziej zwracający uwagę ssakiem w środowisku tajgi i najlepiej do niego przystosowany jest łoś (Alces alces). Jego naturalny zasięg w Europie, Azji i Ameryce Północnej pokrywa się ściśle z obszarem tajgi. Wstępuje w północnej Eurazji i w Ameryce Północnej, a największe skupienia znajdują się w Skandynawii, na leśnych obszarach Syberii, na Alasce i w Kanadzie. W Polsce kilkaset osobników pochodzących od okazów sprowadzonych ze Związku Radzieckiego żyje na Czerwonym Bagnie w woj. białostockim. W Puszczy Kampinoskiej stado liczy około 150 sztuk, a na terenach zalewowych Wisły, koło Włocławka, występuje kilkadziesiąt okazów, które wy-wędrowały z Puszczy Kampinoskiej. Łoś jest dużym zwierzęciem. Długość ciała samca wynosi do 3 m, ogon jest bardzo krótki, wysokość w kłębie dochodzi do 2,5 m, ciężar dorosłego osobnika sięga w Europie do 600 kg, a w Ameryce Północnej nawet do 800 kg. Poroże jest szeroko rozłożone, łopatowate, o rozpiętości do 2 m i ciężarze około 20 kg. Samica, zwana łoszą lub klempą, jest trochę mniejsza i nie ma poroża. Łoś jest zwierzęciem ciemnobrunatnym, z nogami białymi.

Ulubionym środowiskiem życia, do którego ten gatunek wykazuje szczególne przystosowanie, są lasy obfitujące w trzęsawiska i torfowiska, w jeziora oraz różnego rodzaju bagna i mokradła. Łoś odznacza się świetnym słuchem i słabym wzrokiem.

Jest bardzo dobrym i wytrwałym pływakiem. Szerokie rozsuwalne racice umożliwiają mu przebywanie bagien i terenów podmokłych. Porusza się na ogół powoli i niezgrabnie, ale odpowiednio do właściwości terenu. Stąpa krokiem równym i posuwistym, bądź też biegnie kłusem. Nigdy nie galopuje. Ruchliwa głowa i szyja ułatwiają mu sprawne oglądanie się na boki i poza siebie. W gęstwinie krzewów z łatwością wykonuje wszelkie zwroty, przebija się przez najbardziej zarosłe ostępy leśne, rozstawiając przy tym nogi szeroko na boki. Biegnąc po bagnie człapie i pluszcze bardzo głośno, dając z daleka znać o swej obecności, kiedy jednak skrada się, czyni to bardzo ostrożnie, także przez największy gąszcz leśny przemyka bez szmeru. Jest zwierzęciem cichym, głos wydaje bardzo rzadko, przeważnie tylko w porze godowej.

Łoś żyje na ogół pojedynczo lub w małych grupach rodzinnych, nigdy w licznych stadach. Latem czasami spotyka się samca z jedną lub dwiema klempami i ich młodymi. Zimą młode i samice łączą się niekiedy w większe grupy. Ruja u łosia trwa około czterech tygodni; w Eurazji od sierpnia do października, w Ameryce Północnej do listopada. W końcu kwietnia lub w maju samica po ciąży 35-38-tygodniowej rodzi 1-2 młode, które od trzeciego dnia życia towarzyszą matce w wyprawach. Ssą one 4 miesiące, ale już od trzeciego miesiąca życia żywią się częściowo pokarmem roślinnym. Dojrzałość płciową osiągają po upływie 2,5 lat, a ostateczne rozmiary ciała po 4-6 latach.

Łosie żerują zarówno w dzień, jak i w nocy. Żywią się liśćmi, gałązkami i korą wierzby, olchy, osiki i brzozy. Ponadto zjadają chętnie wszelkie krzewy wrzosowisk, zwłaszcza ich liście. Najczęstszym pożywieniem jest wierzba łoza i młode pędy sosny, a ulubionym przysmakiem — wiosenne rośliny błotne, zwłaszcza kaczeńce. W porze kwitnienia tych roślin łosie wychodzą z gęstwiny leśnej i dużymi gromadami żerują na odkrytych bagnach śródleśnych.